Vispassage gemaal Spaarndam

Het polderwater uit de Rijnlandse boezem trekt vissen die vanuit het Noordzeekanaal richting Spaarndam zwemmen. Maar het monumentale boezemgemaal Spaardam vormde in de oude situatie een barrière waardoor vissen niet veilig konden passeren. Tijdens de realisatie van de vispassage is het historische gemaal actief gemonitord om schade tijdens het aanbrengen van de damwanden te voorkomen.

Door de nieuwe gerealiseerde tweezijdige vispassage kunnen vissen van zout naar zoet water zwemmen en andersom. De verschillende vissoorten die migreren zijn o.a. (glas)aal), driedoornige stekelbaars, spiering en bot. Trekvis kon tot voor kort de Rijnlandse boezem alleen bereiken via de vispassage bij boezemgemaal Halfweg. Sinds de zomer van 2020 is daar een 2e toegang bijgekomen naast boezemgemaal Spaarndam. Dit heeft ervoor gezorgd dat de migratie van de trekvis soorten via het Noordzeekanaal optimaler is geworden. Dit zal bijdragen aan een gezonde visstand en daardoor een betering voor waterkwaliteit en het ecosysteem.

Hoe werkt de vispassage bij het gemaal?

De vispassage bestaat onder meer uit een opvoerbak aan de boezemzijde, waaraan een leiding is gemonteerd die in open verbinding staat met het buitenwater. Omdat het waterpeil in het Noordzeekanaal ca. 25 cm hoger staat dan op de boezem, wordt water omhoog gepompt in de bak. Dat zorgt voor een constante lokstroom met warmer, zoeter water richting het Noordzeekanaal. Het boezemwater heeft aantrekkingskracht voor de vissen en de lokstroom geeft de optimale stroomsnelheid om tegenin te zwemmen. Vissen verzamelen zich in de opvangbak waarna deze geschut worden naar de boezem.

Via een opening in de bak is er ook een terugstroom naar de boezem, die de trekvis meespoelt waarbij er geen brak water vanuit het Noordzeekanaal in het zoete water van de Rijnlandse boezem terecht komt. Bij de vispassage is een monitoringsysteem gerealiseerd die de passerende vissen telt en registreert.

Kijk hier filmpje van de bouw: